MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin, Meclis’te DEM Partililerin ellerini sıkmasından bu yana 2 aya yakın bir zaman geçti. Bu beklenmedik ve bu nedenle acayip eylem, mana olarak nasıl bir adıma tekabül ediyor? Günlerdir sorulan bu soruya eşlik eden diğer soru da şuydu: Bahçeli bu hamlenin arkasında duracak mı? Bu soruların cevabını almak için memleket, Bahçeli’nin Meclis Grup Toplantısında yaptığı haftalık olağan konuşmalarına kilitlendi. İlk hamlesinden bu yana geçen zamana bakarak söyleyecek olursak, Bahçeli sözlerinin arkasında duruyor.
Ancak görünen o ki PKK lideri Abdullah Öcalan’ı Meclis’e davet etmek işin kolay tarafı. Bu çağrı ile ulaşılmak istenen hedef arasındaki mesafe, bu mesafede bulunan engeller işin zor kısmını teşkil ediyor. Bu engellerin hangi yöntemlerle ve aktörlerle aşılacağı ise 2 aydır muamma olarak duruyor karşımızda.
Bahçeli’nin hamlesinin mana olarak nasıl bir adıma tekabül ettiğini ancak sezebiliyoruz. Neden? Çünkü Bahçeli’nin Kürt kardeşleriyle kucaklaşmak için istedikleri belli ve gayet net ancak Kürt kardeşlerinin taleplerine cevap verecek mi? Burası muallakta.
Bir de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, her ne kadar Bahçeli’yi destekler nitelikte açıklamalarda bulunmuş olsa da, istikrarlı şekilde koruduğu ketum tutumu var. Bunu hayra alamet olarak yorumlamak mümkün mü? Çünkü bu ketum tutum, henüz adı konmamış ‘kucaklaşma hamlesinin’ mutabakat gibi bir yere ulaşmasının önündeki en önemli engellerden biri olarak duruyor.
“Kürtler daha ne istiyor” diye soruyor ya bazı aklıevveller. Kürtler, Bahçeli’nin ses tonundaki buyurgan edaya rağmen, bu acayip durumun normalleşmesini ve meselenin çözümüne dair somut ve bir o kadar da samimi adımlarını görmek istiyor.
***
Kürtler, bir de şunu istiyor: Seçtiğimiz belediye başkanlarına dokunmayın. Bırakın belediye başkanları işlerini yapsınlar ve eğer bir hataları olursa bunu biz değerlendirelim ve gerekli yaptırımı demokrasinin gerekleri çerçevesinde biz gerçekleştirelim.
Mardin’de Ahmet Türk 3 kez Mardin Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı olarak seçildi. Her defasında oylarını artırarak seçilen Türk’ün yerine 3 kez kayyım atandı. Bu, seçimde bileğini bir türlü bükemediğiniz bir siyasetçiye karşı büyük bir ayıp değil de nedir?
Siz istediğiniz kadar “Kürt ağası” olarak nitelendirin, Ahmet Türk yarım asırdır siyaset yapıyor ve bütün bu süre içinde Kürt meselesinin demokratik yol ve yöntemlerle çözülmesi için mücadele ediyor. Mardinli Kürtlerin, Arapların, Süryanilerin nezdinde Ahmet Türk’ün saygınlığı da ilerleyen yaşına ve sağlık sorunlarına rağmen bu mücadele için verdiği emekten geliyor zaten. Ahmet Türk’ün ve diğer belediye başkanlarının itibarını yerlerine kayyım atayarak zedelemek mümkün olmadı bugüne kadar, bundan sonra da olmayacak. Çünkü seçmen, kayyım uygulamasını kendisine yapılmış bir hakaret olarak görüyor ve bunu kabul etmiyor. Verdiği oyu çöpe atan uygulamaya karşı ise öfke duyuyor.
Bakın mesela, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Serra Bucak, Alman TAZ/Die Tageszeitung Gazetesi’ne röportaj vermiş. Dokunulmazlıklarının bulunmadığını belirten Bucak, “Tutuklamalar genellikle sabah saat beşte gerçekleşiyor. Günün bu saatinde pijamalarıyla götürülmemek için her zaman tam giyinen meslektaşlarımı tanıyorum. Ben de her an tutuklanabileceğimi varsaymak zorundayım” demiş.
Serra Bucak, Türkiye’nin en politik şehirlerinden biri olan Diyarbakır halkından yüzde 64’ün üstünde oy alarak Büyükşehir Belediyesine Eşbaşkan seçildi. Nüfusu 2 milyona yakın şehrin belediye eşbaşkanının böyle bir demeç vermek zorunda kalması bile Diyarbakır halkını rahatsız eder, öfkelendirir. Ama ne yazık ki şaşırtmaz. Çünkü Bucak’tan önceki belediye eşbaşkanları da gözaltına alınıp tutuklandı.
Sonra işte, “Kürtler daha ne istiyor?” diye soruyorlar. Sorunun cevabı çok basit: Kürtler, seçtikleri belediye başkanlarının yerine kayyım atansın istemiyorlar. Belediye başkanları gece başlarını yastığa koyduklarında yapacakları hizmeti düşünsün, “sabaha karşı evim basılabilir” endişesi duymadan uyusun istiyorlar.
*
Bir de şu var: Belediyelere kayyım atamanın yasal bir dayanağı, bir meşruiyeti yok. Bunun yanı sıra belediyelere kayyım atamasını protesto edenlerin maruz bırakıldığı kötü muamelenin haddi hesabı yok.
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyım atamasıyla ilgili kapsamlı bir rapor hazırladı. Protesto eylemlerine katılanlara fütursuzca uygulanan şiddetli ilgili bölümü şöyle: “Kayyım protestolarında 3 kentte toplam 265 kişi gözaltına alınmıştır. Gözaltılar sırasında Halfeti’de 8 kişi, Mardin’de 9 kişi, Batmanda ise gözaltına alınanlardan görüştüğümüz yurttaşların çoğu (en az 150 yurttaş), tarafımıza işkence ve kötü muameleye maruz kaldıklarını aktarmıştır. Verilerimize göre Batmanda 215 kişi gözaltına alınmış, 37 kişi tutuklanırken, 115 kişiye adli kontrol (5 kişiye ev hapsi) verilmiştir. Halfeti’de 16 Kişi Gözaltına alınmış, 1’i çocuk 10 kişi tutuklanmış, 6 kişi ise adli kontrolle serbest bırakılmıştır. Mardin’de 30 kişi gözaltına alınmış, 10 kişi tutuklanmış, 13 kişi adli kontrolle serbest bırakılmıştır.”
Seçme ve seçilme hakları ellerinden alınan Kürtler buna itiraz ediyor ve tepkisini sokakta dile getiriyor. Maruz kaldığı muamele ise şiddet, gözaltı, tutuklanma, ırkçı şarkılar… Yüzyıllık inkar bitecek diye umarken bu muamele acayip bir şey değil mi?
Yine de Türkiye’de Kürtlerin kafasının karışık olduğunu söylemek kolay değil. Çünkü söylenen her sözü bütün yönleriyle tartıp ölçüyorlar. İçinde iyi niyet olan hiçbir hamlenin berhava olmamasına özen göstererek, karşı hamle geliştiriyorlar. İroniden el alarak, “Az kaldı, Bahçeli’ye ‘Serok’ diyeceğiz” diyenler en sarih düşünenler olmalı. Bunlar politik her hamleyi göğsünde yumuşatıp gereğince değerlendirme bilincine ve deneyimine sahip insanlar. Sonuçta ironi, 40 yıldır hak talep ederken türlü baskılarla sınanmış, çatışmalarda canı yanmış olmanın, her koşulda dik durmanın Kürtlere bahşettiği bir olgunluktur.
Diyarbakır’da bir kahvede oturun ve insanlarla sohbet edin, tokalaşmak üzere uzatılan sağ elden çok sol elde duran sopayı anlatacaklardır. Ve şunu diyeceklerdir: Kürtler, kimsenin kimseye teslim olmasını istemiyor. Helalleşeceği, kucaklaşacağı, kardeşim diyeceği insanlarla, insanlık onuruna yakışır bir ortamda buluşmak istiyor.